Sunday, June 18, 2006

Peki Arayuz tasarlamasi nasil olmalı?

Bir onceki yazımda ceka web sitesinin tasarlanma amaci ile istedigi yada hedefledigi kitleye ulasma sorunu hakkinda kisa bir yazi yazmistim. Hep elestriyoruz, peki dogrusu nedir? Kullancii odakli web siteleri ne ise yarar? ne kadar yatırım yapmalı? Gercekten ise yarar mi? ROI (Yatirimin geridonmesi) oranı nedir?

Arayuz tasarimi ve bu surecte yapilmasi gereken analizler ve testlerin genel olarak neler oldugunu bir yazi dizisi halinde anlatmaya calisacagim.

  1. Karar verme
  2. Metodoloji belirleme
  3. Strateji oluşturma
  4. Ihtiyac Analizi
  5. Çözüm Mimarisi
  6. Uygulama gelistirme
  7. Gelistirme surekliligi

1. Karar verme; Tecrubeme dayanarak en onemli asamanin karar verme sureci oldugunu dusunuyorum. Karar verme surecinde kurumlar cevrelerinden aldiklari duyumlar yada ihtiyac duyduklarini hissettikleri ama bu ihtiyacin ne oldugu belirleyemedikleri asamayi iceriyor. Kurum web nedir ne ise yarar? gibi bilgileri bilmedigi gibi yarim yamalak birsuru bilgi ile de kirlenmis durumdadir. Ise baslamadan once her turlu heyecani, hayal kirikligini, plani, komsunun oglu, yan dukkan 99$ web sitesi kampanyalarini, yazicioglu chipli chinli web sayfasi kumpanyasini geride birakmasini sagliyacak bir karar verme surecini yasamak gerekir. Karar verildikten sonra isler goreceli olarak daha kolaydir. Bundan sonrasi akilli profesyonellere birakilir.

2.Metodoloji belirleme; Karar verildikten sonra web sitesinin nasil hayata gececegini ve hangi metodlar kullanilacagini belirleyen asamadir.

yazilari detaylandirmayi yazinin devaminda yazmayi planliyorum.

saglicakla

Saturday, June 17, 2006

Bilgi mi, show mu, gorsel bagirti mi?

Web sayfasi tasarimcilarinin baski tasarimcilarindan farkli dusunme yapisi gelistirmeleri ve farkli dinamikleri gozetmesi, uretilen web sayfasinin kalitesini belirledigini dusunuyorum.

Acil olarak mobil bir cihazdan girmek zorunda kaldigim ceka celik kapi web sitesi tasarimcisinin baski tasarimina daha yatklin oldugu ve web tasarimina ve usubility testini yeterince onemvermedigini dusunmemi sagladi. Kocaman gorseller ile dolu bir ana sayfa ve kapi gorselleri ve sadece dil secimi amacini guden yuklu bir sayfa. Ustelik bu dil secimleri ic sayfadan da yapilabiliyor ve cok israr edilirse ip blocklarindan otomatik olarak da belirlenebilir. Kullaniciya fazladan bir tiklama ve indirilmek zorunda kalinan bi cok byte. Ortaya cikan gorsel ise ahim sahim da degil ve o kadar zaman ve sabıra deger gibi durmuyor.

Tasarım kelime anlami ile bir problemin cozumu demektir. Dil secimini bir suru kapi gorselinin arasindan dil secimi yapmak ise bir problemi cozmek anlamina gelmez. Tasarimda ozellikle grafik tasarimda kullanilan objelerin, renklerin ve kompozisyonun anlamlari ve amaclari olmali. Amaci disinda kullanilan her olgu kuru gurultu anlamina gelir. Ceka web sitesine yuklenmemin sebebi ise internet dunyasinda yer almak istiyor iseniz global kurallari takip edin ve size bu dunyada avabtaj saglayacak metodlari goz onunde tutarak, iletisimi mumkun oldugu en acik dil ile yapin. Daha kullanisli bir ana sayfa tasarlayarak bir cok sakli bolumu ortaya cikarabilir ve daha iyi bir kullanilabilirlik saglayabilrisniz. Ana sayfada celik kapilarinin ne kadar guvenli oldugunu anlatarak ihtiyaci olanlara istedigi bilgiyi duzenli ve hizli sekilde verebilir kapilar ile sorun yasayanlara ise yan hizmetlerinin nasil islemesi gerektigini anlatabilrisiniz. Bunlari yaparken de anlami ve amaci olmayan hicbir tasarim ogesini kullanmamaya ozen gosterebilrisiniz. Ozet olarak dil secimi gorselinin size kazandirdiklari ve kaybettirdiklerini olcerseniz tasarim karari almada daha kolay hareket edebilrisiniz.

Eger tasarimcilar musterilerinin yaptiklari celik kapilari heryerde gormek istemelerine web sitesi kullanilabilirligi feda ediyorlar ise acil durumda servislerine ihtiyac duydugum zaman kullanicilarin ihtiyaclarina istedikelri bilgiyi hizla sunamamalarindan musteriyi kaybedeceklerini hatirlatmak isterim. Buyuk bir tasarimci ustadim bana tasarimi musteriye birakirsan orayi buyuk pazara cevirir koca bir gorsel gurultu cikaririsin diye ogut vermisti.

Saglicakla

Wednesday, June 14, 2006

Standardizasyon

Başlık biraz uymadı ama artik bodrum sahilleirnin bile KAMERA ile gözetlendiği düşünülür ise herkesin benzer olması ve oldukça masum etiketler altında standart insan yaratma çabası beni dehşete düşürdü. Geroge Orwellin 1984 kitabi sanirim kimseye ders olmamış. Benzer ürünler ve kontrol edilmek üzere üretilen sistemlerde can alıcı nokta kimin kontrol ettiği. Eğer sizden biri kontrol ediyorsa bun göz ardi edersiniz ama renginizi giderek yönetim gücü ile matlaştıran yöneticiye göre uyarlamanız gerekiyor. Bu yüzden bütün alış veriş sistemlerinin sizin izin verdiğiniz alanlar dışında sizi takip etmesi (cookie, referer vb) kameralı sistemlerden çok farklı değl.

Kullanıcıların internet üzerinde takip edilmesi onlara kolaylık sunacağımız çabasi ile yola çıksada aslinda onların tercihlerini yönlendirme anlamina geliyor. Kişisel olarak bunun etik olmadığını düşünüyorum.

Free your internet veya i3 kampası açılması acil gerekli.

sevgiler

Tuesday, June 13, 2006

Nereye dokunacagini bilmek.

Basarili ve ise yarar bir arayuz tasarimi istiyor iseniz, hedef kitlesi belirlenmiş ve hedef kitlenin kullanim alişkanliklarini saptamis ve geriye ne zaman ve nereye dokunacaginiz gerektiginizi biliyor olmaniz gerekmektedir.
Gecen sene balayinda gittim muhtesem guzel ulke Tayland da ayak masaji yaptirdigim yerin tabelasini sizin ile paylasmak istedim. Ayak masaji oyle basit ovusturma olayi degil. Her bolgenin etkiledigi bir organ var ve bu organlar belirli sureler dokununca tetikleniyorlar. Ayak masaji ile arayuz yonetiminin birbirine oldukca benzer taraflari var.

Kullanicilarin kullandiklari araclari birer organ olarak ele alir isek belirli araliklar ile duzenli bakimlarini yapmali ve hepsinin hakkini vermemiz gerekmekte. Her araci belirli bakimlardan gecirmeli, gerekli sorunlari gidermeli ve kan akisini hizlandirmaliyiz. Ornek olarak akcigerler ile navigasyon sistemini ele alir isek akcigere yapacagimiz duzenli masaj ile akcigerdeki kan basincini duzenleyebiliriz. Navigasyonun da kan basincini duzenleyerek maksimum faydayi elde edebiliriz. Navigasyon nasil duzenlenir der iseniz; eger kullanicinizi taniyor iseniz yada duzenleme yetkisi verdi iseniz onemsedigi ve en cok kullandigi sayflari sag click menulerine alabilir yada yukarida fazla kullanmadigi menuleri daha sonuk renklerde tasarlayabilirsiniz.



Dogunun insan hazzina ve varligina verdigi onemi bir batili gozler ile anlamak oldukca zor. Bati bu hazzi kullanmak ve tuketmek uzerine kurulu iken dogu hisetmeye ve anlamaya odaklanmis durumda. Hissetmek ve anlamak basarili sistemlerin kurulmasinda en onemli yetidir.

Not: Tayland da sex ticareti felaket boyutda ama saygi o kadar yuksek ki yaninizda bir kadin yada erkek var ise size bulasmiyorlar. Oldukca da ucuz ve guzel tatil gecirmek isteyenlere oneriririm.

Monday, June 12, 2006

Aaa sen osun!!!

Web üzerinden çalışan fotograf albumleri artik yeni bir boyut kazandı.Flickr ve benzerleri hakkında size bir çok site var. Herkes fotograflarını burda yayınlıyor. FAkat böylesini duymamistim. Yuz tanıyan ve secen fotograf albumcusu. Kim mi? Riya. Bu riya acaip bişi. Henüz test aşamasında olsa bile suratları tanıyabiliyor. Web 3.0 in ayak seslerini duyuyor gibiyim.

Alacagindan fazlasi vereceginin azindan daha tehlikelidir.

Günümüz sanal ortamin belirlenememiş müşteri portfoyü nasil bir sunum ortaya koyulacağının belirlenememesi gibi bir sorun ortaya çıkarmaktadır. Canlı müşterinin alma kapasitesini hisseden ve ona göre sunum yapan başarılı satıcıların yerini ortak kullanılan ekranlar aldığı için kime ne kadar verilmesi gerektiği belirlenemiyor ve personalar ile başarı arttirma çalışmalarının dışında bir çok çalışmayı da yapma zorunda bırakiyor.

Bir çok çalışma daha ne kadar basit tasarlayabiliriz olmalı. Yada 3 tıkı geçmeyecek navigasyon sistemleri kullnılmalı. AJAX tıklama hissini azaltsada genede yeterli zamanindan ziyade fazlasını istemeyen müşterilere yeterli başarıyı gösteremiyor.

Kullanıcılar kendilerine alabileceklerindne fazlası sunulduğunda verdikleri tepki flamingo sürülerinin savunma mekanizmasının ön gördüğü gibi hemen kanatlarını çırpmak oluyor. Bunu aşmanın en etkili yolu kullanıcıların algi kapasitelerini ölçerek akıllı web siteleri sunmaktan geçiyor. Algı kapasiteleri insanların en bildikleri yada kendilerine en yardımcı olabileceklerini hissettikleri yardımcılari tercih ettiklerini gösteriyor. Yrdımcılar (wizards) bir kaç kullanımdan sonra insaların genel isteklerini belirleme iyi birer arşiv birakabiliyor. Her arayüzün kullanıcı tarafından kastimize edilmesine izin vermek başarıyı biraz daha yakın kılar.

Uygulamalarınızda kullanıcılarınızın görmek istediklerinin yanına değiştirebileceklerini de sunmanız uyguamada başarı oranınızı arttirabilir.

Friday, June 09, 2006

Dünya kupası

Dünya kupası başlarken her firmanın dünya kupası ile ilgili hazırladığı çoğu birbirine benzer web uygulamaları spam mail olarak inboxlara düşmeye başladı. Aralarındaki grafiksel fark dışında farklılaşma adına bir dikkat çekici birşey göremedim. Skorların tutulduğu, maç fikstürlerinin olduğu istatistiksel dataların yer aldiği siteler bu kadar çok olmak zorunda değil ki.

Futbolun kazanma odaklı sunulmasına tepki olarak üretilen bir belgesel günümüz futbolunun ticari kaygılar ile ne kadar çirkinleştirebileceğini gösterdi. Fifada son sırada olan butan ile marintiq (yanlış d aolabilir) arasıdnaki en kötü iki ülke maçı tam bir dostluk örnegi idi. Beraber şarkı söyleyip, eğlenip, birbirlerine yardım edip futbolun gerçek güzelliğini ticari maske ile kirlenmeden halini gösterdi. Sanirim bir önceki yazımdaki yaklaşım tasarımı (algı yönetimi)nın ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Siz kazanmak ve başkasını ezmek için bile benzer silahları kullanıken aslında gerçekten önemsediğiniz tek şey daha çok kazanç. Ne futbol, ne dostluk ne de sportmenlik. Bu kavramların arkasına sığınarak vahşi, ezici ve diğerini yok etmeye dayalı bir sistemi güzelmiş gibi sunup üstelik alternatifsiz sunup bizi tek bakış açısı ile kirletiyorlar.

Biz web teknolojilerinin maksimum verimini tartisirken aslinda hedef kitle secimini hedef kütleye ceviriyoruz ve alternatifsiz seçimlere mecbur biraktiriyoruz. Sanirim pazarlama carklari sektörün elleriminde biraz daha sivrilesiyor.